– افزایش هزینه های ناشی از زندگی کردن در کلان شهرها و شهرهای بزرگ ایران.
– ثابت ماندن درآمد علی رغم رشد فزاینده قیمت ها و هزینه های زندگی در شهر ها و کلان شهرها.
– بیکاری و در عین حال فقیر شدن بخش عظیمی از جمعیت ایران به دلیل سیاست های غلط و نادرست حاکمیت و دولت به خصوص در حوزه اقتصاد.
– سیاست بسیار غلط دولت های کنونی و گذشته در ساخت این شهرهای حاشیه ای به جهت خانه دار کردن قشر پایین و متوسط رو به پایین جامعه.
همانطور که اشاره شد هدف این مقاله بررسی و واکاوی دلایل حاشیه نشینی در ایران نمی باشد بلکه بررسی ویژگی های شهرهای حاشیه ای در ایران می باشد و ارائه راه حل هایی در جهت رشد و توسعه و در عین حال بهبود این شهرهای حاشیه ای برای مردمانی که در این شهرها زندگی می کنند. اکنون نوبت آن است تا به ویژگی های شهر های حاشیه ای اطراف کلان شهرهای ایران بپردازیم:
شهرسازی غیر اصولی:
اولین ویژگی شهرهای حاشیه ای، شهرسازی غیر اصولی آن می باشد که میتوان از جمله موارد آن به عدم انتخاب مکان مناسب، و عدم رعایت استانداردهای شهرسازی مدرن در این ساخت و سازها اشاره کرد. مکان های انتخابی اکثرا بسیار دور از شهرها و کلانشهرها بوده و در عین حال فاقد هرگونه امکانات اولیه مانند فضای سبز و استفاده از مصالح با کیفیت می باشد. به گونه ای که مصالح به کار گرفته شده در ساختمان ها اکثرا فاقد استانداردهای مورد تایید بوده و در عین حال فاقد حداقل فضا سازی ها بین این ساختمان ها و همین طور فضاسازی های داخل ساختمان بین طبقات و پلکان و آسانسورها می باشد. علی رغم وجود تعداد زیادی از خانوار در یک ساختمان، تنها یک لاین آسانسور کوچک به جای وجود چندین لاین آسانسور اصولی و استاندارد بوده و کیفیت این موارد هم نامرغوب می باشد.
مکان یابی بسیار نامناسب:
مکان های انتخابی برای این ساخت و سازها و ایجاد شهرهای حاشیه ای بسیار بد و بدون هیچ گونه اصولی انتخاب گردیده است به گونه ای که اکثر این شهرها در اطراف زمین های کشاورزی و در مرکز بیابان ها می باشد که این مناطق دارای آب و هوای بسیار نامطبوع بوده به خصوص در اطراف زمین های بزرگ کشاورزی که به علت عدم رسیدگی و مدرن سازی به طریقی بسیار ابتدایی و اولیه کار کشاورزی و کشت و استفاده از کودهای حیوانی در آن مورد استفاده قرار می گیرد.
عدم وجود مسیرهای مشخص و معین:
یکی از مشکلات بسیار اساسی این‌شهرهای حاشیه ای نحوه دسترسی به این شهرها می باشد. بدین‌صورت که چون اغلب در مناطق پرت و بدور از مرکزیت شهر قرار گرفته اند، جاده ای ایمن و استاندارد در آن تعریف نشده و مورد ساخت قرار نگرفته است، به طوری که به منظور دسترسی و ورود به این شهرهای حاشیه ای بایستی مسیرهای فرعی طولانی فاقد هرگونه استانداردهای ایمنی و روشنایی کافی را طی نمود که این خود یک ریسک بزرگ در جهت حمل و نقل این شهرهای حاشیه ای به خصوص شهرهای حاشیه ای اطراف کلان شهرهای تهران و البرز محسوب می شود.
عدم وجود مراکز تجاری، تفریحی، آموزشی، و بهداشتی:
متاسفانه یکی از مشکلات بسیار بزرگ این شهرهای حاشیه ای، عدم وجود مراکز تجاری مانند مراکز خرید و فروشگاه های ارائه کننده کالاهای اساسی به شکل مدرن و استاندارد می باشد، به گونه ای که کالاهای اساسی و مورد نیاز روزانه ساکنین این شهرها را بصورت تازه و با کیفیت عرضه نمود که چنین موردی اساسا وجود نداشته و موضوعیت ندارد و تنها به وجود مغازه های کوچک فاقد کارایی مناسب و استانداردهای لازم اکتفا شده است. در عین حال با گشتی در این شهرهای حاشیه ای به راحتی میتوان متوجه شد فضای سبز مدرن و با کیفیتی مطلقا وجود ندارد، در عین حال مطلقا خبری از مراکز آموزشی مدرن و با کیفیت مانند آموزشگاه های مختلف و دانشگاه نمی باشد که این موضوع سبب عدم شادابی و سرزندگی ساکنین این مناطق می شود. یکی از مواردی که در کمال شگفتی خبری از آن نیست وجود حداقل یک بیمارستان مجهز و پاسخگویی به نیازهای فوری پزشکی می باشد که نشانه ای کامل از عدم وجود مدیریت و کارآمدی در ساخت و ساز و ایجاد این شهرهای حاشیه ای اطراف کلان شهرهای بزرگ می باشد.
اقتصاد ایران با وجود تحریم های ایالات متحده آمریکا و فشار حداکثری آن، وجود اقتصاد ناکارآمد، غیر شفاف، و غیر رقابتی و انحصاری دولتی و حاکمیتی آن که فاقد توانایی لازم در جهت جذب سرمایه داخلی و خارجی در جهت ایجاد تولید و خدمات در جهت خلق ثروت و از بین بردن فقر و بیکاری می باشد، مسیر فعلی سکون و حتی رکود خود را ادامه خواهد داد که این به معنای ایجاد نابرابری بیشتر و کوچ گسترده تری از جمعیت شهری به سمت شهرهای حاشیه ای اطراف کلانشهرها خواهد بود که جمعیت حاشیه نشینی را میتواند حتی به نصف جمعیت ایران گسترش داده و تحمیل نماید، از این رو پیشنهاد های زیر در جهت بهبود حال این شهرها و ساکنین این شهرها توصیه می شود.
پیشنهادها و توصیه ها:
– ایجاد فضای سبز مدرن و با کیفیت در تمامی بخش های شهرهای حاشیه ای به گونه ای نه تنها امکانات لازم برای تفریح ساکنین را فراهم نماید بلکه از طریق درخت کاری اصولی به زیباسازی این شهرها و تصفیه هوای این شهرها در جهت داشتن هوای مطبوع و تمیز کمک شایانی نماید.
– سنگ فرش کردن محله ها و ورودی های ساختمان ها و ایجاد فضایی جداگانه، مدرن، و اصولی به عنوان پارکینگ.
ساخت جاده های ایمن و استاندارد با کیفیتی مناسب به منظور دسترسی به این شهرها.
– ایجاد ورودی های جذاب و زیبا برای هر یک از این شهرها و ارائه انگیزه های جذاب در جهت تلفیق اقشار مختلف جامعه در این شهرها و ایجاد هویتی مدرن و جذاب مستقل برای هر یک از این شهرها به گونه ای که به جای اطلاق کلمه حاشیه ای، خود شهرهای مدرن و جذاب با هویت و شخصیت مستقل خاص خود باشند.
– ایجاد مراکز حرفه ای و مدرن آموزشی از جمله دانشگاه ها و آموزشگاه ها، شهربازی، مراکز فوق مدرن تجاری و تفریحی، مراکز فوق مدرن گردشگری و پذیرایی، مناطق تخصصی تجاری و کسب و کار، و بیمارستان ها و مراکز درمانی و انتقال بعضی از مراکز دولتی و سیاسی به این شهرها.
– تعریف انواع مختلف حمل و نقل عمومی و تخصصی از جمله مترو، قطار، تاکسی های آنلاین و توسعه جاده های بین شهری و درون هر یک از این شهرها.
با به کارگیری این توصیه ها و پیشنهادها، شاهد آن خواهیم بود که علی رغم وجود مدیریت ناکارا و غیر علمی اولیه در ساخت این شهرهای حاشیه ای و افزایش بسیار گسترده حاشیه نشینی که ریسک های فراوانی را برای جامعه به همراه دارد و خواهد داشت، این تهدید به فرصت تبدیل شده و شهرهای مستقل و جذابی با ویژگی ها و مزیت های خاص خود در تمام سرزمین ایران ایجاد شده اند که آرامش و زندگی مدرن با کیفیت را به ساکنین خود هدیه خواهند داد.
نویسنده: میلاد علی پور
ایمیل: greatmilad7@gmail.com
