کورش عرفانی – ۱۹ اسفند ۹۸

رژیم جمهوری اسلامی در عمر چهل و یک ساله ی خود با خطرات کوچک و بزرگ داخلی و خارجی روبرو بوده است. داخلی ها را با زور و سرکوب از سر گذرانده و خارجی ها را با تسلیم و یا تعویق، رفع و رجوعی موقت کرده است. این بار اما با خطری مواجه شده که هم داخلی است و هم سرکوب شدنی نیست. ویروس کرونا در ایران در حال شیوع و آمار دولتی جلوه ی کوچکی از واقعیت بزرگ مرگ و میر و گسترش این بیماری است. ابعاد سیاسی این فاجعه می تواند به سرعت از جنبه های پزشکی آن فراتر رود. 

نفی، کم شماری، انکار و پرده پوشی حکومت در این باره خبر از وحشت از مقابله با واقعیتی می دهد که دیر یا زود درِ خانه ی حاکمان رژیم را خواهد زد. از آن سوی، مردم نیز هنوز در نیافته اند که چه بلایی به سراغشان آمده است. به همین دلیل انتظار واکنش جمعی فوری و فراگیر از جانب آنان را نباید داشت. قدری زمان می برد تا وسعت فاجعه آشکار شود و همگان دریابند که موضوع جدی است. 

نوع واکنش مردم: 

در کشوری که جامعه توانایی خویش را برای ایجاد جنبش های اجتماعی برنامه ریزی شده از دست داده است، فقط حرکت های ناگهانی وخودجوش امکان پذیر است. به عبارت بهتر، اگر قرار باشد قیامی در اعتراض به فاجعه ی کنونی در ایران صورت بگیرد شکل و ماهیت شورشی خواهد داشت؛ بدون رهبری، بدون هدف و بدون سازماندهی. بسیاری بر این باورند که حرکتی که این سه را نداشته باشد تداوم و آینده هم نخواهد داشت؛ سخنی است متین. اما اگر چنین حرکت هایی در بازه های زمانی کوتاه تکرار شوند و تداوم پیدا کنند به تدریج این سه عنصر را برای خود تهیه و تدارک خواهند دید: رهبران خود را خواهند یافت، هدف تعیین خواهند کرد و از سازماندهی برخوردار خواهند شد. در جریان تحول خویش، حرکت نیازهایش را تامین می کند. 

در تفاوت با یک جنبش از پیش سامان یافته، هدایت شده و منظوردار، این گونه شورش ها البته پرهزینه و مخرب هستند، اما این امر بیشتر از آن چه حاصل یک انتخاب عمومی باشد محصول جبر شرایط در جامعه ی از هم پاشیده است. نگارنده سال ها پیش احتمال این را مطرح کرد که ما در ایران به جای یک جنبش و انقلاب کلاسیک با یک «انقلاب اسیدهای معده» مواجه باشیم. منظور حرکت هایی است که، به جای درک و دانش جامعه، به معیشت و خشم آن باز می گردد و مردمان را در قالب حرکت هایی به غایت هیجان زده و رادیکال به صحنه می آورد. تا این جا برای رژیم این امکان وجود داشت که چنین حرکت هایی را با سرکوب مهار کند: مانند دی 1396 و آبان 1398. اما با ورود پدیده ی ویروس کرونا ما وارد مرحله ی تازه ای از تحولات می شویم. ایران بعد از فاجعه ی کرونا شبیه قبل از آن نخواهد بود. 

نقش ویروس 

ویروس کرونا در بسیاری از کشورها بروز کرده، اما آن چه مورد ایران را مستثنی می سازد کم کاری و حماقت نهادینه ی نظام در ورود و اشاعه ی آنست. ابعاد این بیماری در ایران از هر جای دیگر دنیا گسترده تر و نتایج آن نیز وخیم تر خواهد بود. هر چند که سانسور خبری و انتشار قطره چکانی آمار هنوز جامعه را از عمق آسیب ها و تلفات مطلع نکرده اما این به مثابه پوشاندن آتش پشت یک پرده است؛ سرانجام از آن بیرون می زند، می آید و می سوزاند. آتش ویروس، حکومت و مردم را با هم خواهد سوزاند. شهروندان در این میان جان می بازند و نظام در این مهلکه بقای خود را. 

اقتصاد فلج ایران قبل از کرونا هم ویروس زده بود و اینک می رود که یکی از سیاه ترین دوران خود را ببیند. کمبود جدی کالاهای اساسی، قحطی مواد خوراکی، مرگ و میر محرومان، گرسنگان و بیماران، افزایش خودکشی و دگرکشی، فزونی تعداد خشونت ورزی ها و بزهکاری ها مانند سرقت و نیز نقض فراگیر قانون در ابعاد بی سابقه، تعطیلی فعالیت های تولیدی و خدماتی و بروز اختلاف و درگیری و نزاع میان مردم برای تامین حداقل های معیشتی خویش برخی از نمادهای تلخ موقعیتی است که در راهست. رژیم در این شرایط دست هایی بسته دارد. حکومت به طور عملی در ایران تعطیل شده و کشور در آستانه ی فلج ساختاری قرار دارد. در این موقعیت و در صورتی که رژیم مسیر تغییر، یا بهتر بگوییم، تسلیم را در پیش نگیرد، روند فرضی زیر را به عنوان یک مسیر احتمالی مطرح می شود:  

    ۱)   شرایط کنونی می تواند به بروز اعتراضات شورش وار رادیکال بیانجامد.  

     ۲)   سرکوب شورش ها خونین  و خشن خواهد بود. 

     ۳)   این بار معترضین با نیروهای سرکوبگر برخوردی متفاوت خواهند داشت.  

    ۴)   مقابله ی شورشی ها با نیروهای سرکوبگر نخستین نمادهای نبرد مستقیم خیابانی در شهرهای ایران خواهند بود. 

    ۵)   در صورت گسترده شدن این نبردهای خیابانی، جنگ پایدار مردم با نظام کلید خواهد خورد. 

    ۶)   در این جنگ، نخست مناطقی که حلقه های ضعیف زنجیر امنیتی نظام هستند از کنترل دولت خارج خواهد شد. 

    ۷)   این حلقه های ضعیف، در واقع نخستین مناطق آزاد شده از سوی مردم خواهند بود. 

    ۸)   در صورت تعدد، گسترش و پیوند مناطق پراکنده ی آزاد شده، روند سقوط نظام و رهایی کشور تسریع خواهد شد. 

    ۹)   بروز نیروهای فعال، توانمند و هدایتگر در این حرکت آزادیبخش، جایگزین نظام را تعیین خواهد کرد.  

    ۱۰)   تخریب و تلفات در این روند و در سطح کشوری سنگین و پرهزینه خواهد بود اما در نهایت منجر به فروپاشی نظام اسلامی خواهد شد. 

    ۱۱)   در پایان، مملکتی ویران، آسیب دیده، با تلفات و خسارات بسیار، اما آزاد شده از سلطه ی رژیم کنونی خواهیم داشت. این شاید همان رنسانس خونین ایران باشد. 

پس از این مرحله، میزان همسویی مردم با جایگزین رژیم مطرح است که می تواند نظم و آرامش را به کشور بازگرداند، کارها را به به روال عادی برگرداند و مدیریت دوران گذار در مسیر برگزاری انتخابات آزاد ممکن و میسر شود. 

این فرایند احتمالی و نیزموضوعات مرتبط با آن مواردی است که از حالا باید در باره ی آنها فکر کنیم و تصمیم بگیریم در چنین موقعیتی چه نقشی می خواهیم ایفاء کنیم. برخلاف تصور کسانی که می اندیشند با کنترل این بیماری، شرایط به حالت عادی باز می گردد، باید تاکید کنیم که گسترش ویروس کرونا علت تغییر شرایط کشور نیست، معلول آنست. هشیار باشم.#

————————————————————————————-

برای تماشای برنامه های تحلیلی کورش عرفانی به تلویزیون دیدگاه بر روی ماهواره های یاه ست و یا یوتلسات و یا این وبسایت مراجعه کنید: www.didgah.tv

آدرس ایمیل تماس با نویسنده: korosherfani@yahoo.com